Haziran ayı üretici market fiyatları
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, haziran ayı üretici ile market arasındaki fiyat farklılıklarını ve girdi fiyatlarında yaşanan değişimleri yaptığı yazılı basın açıklamasıyla değerlendirdi.
Haziran ayında üretici ile market arasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 338,4 ile elmada görüldüğünü ifade eden Bayraktar, açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Elmadaki fiyat artışını yüzde 257,8 ile kuru üzüm, yüzde 256,2 ile patlıcan, yüzde 231,9 ile havuç, yüzde 222,3 ile kuru incir, yüzde 212,3 ile maydanoz takip etti.
Elma 4,4 kat, kuru üzüm ve patlıcan 3,6 kat, havuç 3,3 kat, kuru incir 3,2 ve maydanoz 3,1 kat fazlaya markette satıldı.
Üreticide 5 lira olan elma markette 21 lira 92 kuruşa, 25 lira olan kuru üzüm 89 lira 44 kuruşa, 6 lira 90 kuruş olan patlıcan 24 lira 58 kuruşa, 11 lira olan havuç 36 lira 51 kuruşa, 55 lira olan kuru incir 177 lira 24 kuruşa, 1 lira 99 kuruş olan maydanoz 6 lira 20 kuruşa tüketiciye satıldı.”
Market fiyatları
“Haziran ayında markette 39 ürünün 23’ünde fiyat artışı, 16’sında fiyat düşüşü görüldü.
Markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 47 ile patlıcan oldu. Patlıcandaki fiyat artışını yüzde 27,6 ile sivri biber, yüzde 26,3 ile kuru üzüm, yüzde 17,1 ile kabak, yüzde 16,7 ile kuru soğan, yüzde 16,4 ile zeytinyağı takip etti.
Markette fiyatı en çok azalan ürün ise yüzde 32,3 ile karpuz oldu. Karpuzdaki azalışı yüzde 22,2 ile maydanoz, yüzde 19,4 ile yeşil fasulye, yüzde 17,1 ile çilek, yüzde 16,2 ile havuç izledi.”
Üretici fiyatları
“Haziran ayında üreticide 31 ürününün 12’sinde fiyat artışı olurken, 11’inde fiyat düşüşü görüldü. 8 üründe ise fiyat değişimi olmadı.
Haziran ayında üreticide fiyatı en çok düşen ürün yüzde 63,3 ile havuç oldu. Havuçtaki fiyat düşüşünü yüzde 53 ile karpuz, yüzde 38,7 ile çilek, yüzde 27,9 ile yeşil fasulye, yüzde 24,4 ile salatalık, yüzde 12,5 ile kabak izledi.
Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 40,6 ile sivri biberde görüldü. Sivri biberdeki fiyat artışını yüzde 29,7 ile yeşil soğan, yüzde 23,3 ile zeytinyağı, yüzde 17,6 ile ıspanak, yüzde 17,1 ile marul takip etti.”
Üretici fiyatlarındaki değişimin sebepleri
“Haziran ayında havuç, karpuz, yeşil fasulye salatalık ve kabak arzında oluşan artış fiyatların gerilemesine sebep oldu. Çilekte ise talepte görülen daralma fiyatı düşürdü.
Sivribiberde görülen fiyat artışı baz etkisinden kaynaklandı. Mayıs ayında sivribiber fiyatları oldukça gerilemişti. Yeşil soğan, zeytinyağı, ıspanak ve marulda fiyatlar daha çok artan talep nedeniyle yükseldi.”
Haziran ayı aylık ve yıllık girdi fiyatlarındaki değişim
“Odalarımız aracılığıyla girdi piyasalarından aldığımız fiyat verilerine göre haziran ayında, mayıs ayına göre, amonyum sülfat gübresi yüzde 5, üre gübresi yüzde 4,2, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 3,4, kalsiyum amonyum nitrat gübresi yüzde 2,3 ve DAP gübresi yüzde 0,9 arttı
Geçen yılın haziran ayına göre ise son bir yılda, amonyum sülfat gübresi yüzde 24,2, üre gübresi yüzde 21,8, DAP gübresi yüzde 4,8, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 2,3 ve kalsiyum amonyum nitrat gübresi yüzde 0,03 oranında azaldı.
Mazot fiyatı aylık olarak yüzde 23,1 artarken, son bir yıla göre ise yüzde 12,1 oranında düştü. Besi yemi Haziran ayında Mayıs ayına göre yüzde 8,2, süt yemi yüzde 7,6, son bir yılda besi yemi yüzde 19,7 ve süt yemi yüzde 19,2 oranında arttı. Elektrik fiyatları son bir yılda yüzde 2,9 oranında arttı.
Gübre fiyatlarında 6 aydır oluşan fiyat düşüşünün ardından haziran ayında fiyatlar artmaya başladı. Yıllık bazda düşüş yaşanmaya devam ediyor. Ürün maliyetinin artmaması, üreticinin mağdur olmaması, üretime darbe vurulmaması için tüm girdilerde de fiyatların makul seviyelerde tutulması gerekmektedir.
Sezon başında başımıza geldiği gibi, özellikle kriz zamanlarında spekülatif olarak girdi fiyatlarının artırılmasına fırsat verilmemelidir.”
| |||
MARKET | Ay Sonu Market Fiyatı (TL/kg) | Değişim (Yüzde) | |
ÜRÜNLER | 30 Mayıs 2023 | 4 Temmuz 2023 | 4 Temmuz 2023/30 Mayıs 2023 |
| Patlıcan | 16,72 | 24,58 | 47,0 |
| Sivri Biber | 17,55 | 22,40 | 27,6 |
| Kuru Üzüm | 70,83 | 89,44 | 26,3 |
| Kabak | 16,66 | 19,51 | 17,1 |
| Kuru Soğan | 16,51 | 19,26 | 16,7 |
| Zeytinyağı | 130,55 | 151,93 | 16,4 |
| Kırmızı Mercimek | 38,93 | 44,84 | 15,2 |
| Patates | 15,86 | 17,85 | 12,6 |
| Yeşil Mercimek | 43,38 | 48,20 | 11,1 |
| Marul (adet) | 15,33 | 16,89 | 10,2 |
| Pirinç | 44,51 | 48,68 | 9,4 |
| Limon | 18,63 | 20,18 | 8,3 |
| Mısırözü yağı | 54,45 | 58,70 | 7,8 |
| Ayçiçek yağı | 42,45 | 45,66 | 7,6 |
| Kuru İncir | 164,97 | 177,24 | 7,4 |
| Elma | 20,84 | 21,92 | 5,2 |
| Ispanak | 21,77 | 22,58 | 3,7 |
| Beyaz peynir | 151,87 | 156,03 | 2,7 |
| Kuru Fasulye | 54,11 | 55,54 | 2,6 |
| Toz şeker | 28,35 | 29,03 | 2,4 |
| Yoğurt | 35,05 | 35,68 | 1,8 |
| Tereyağı | 208,02 | 209,88 | 0,9 |
| Kaşar peyniri | 199,05 | 200,76 | 0,9 |
| Tavuk Eti | 65,35 | 65,26 | -0,1 |
| Yumurta | 2,71 | 2,70 | -0,4 |
| Dana Eti | 344,71 | 343,05 | -0,5 |
| Nohut | 49,80 | 49,04 | -1,5 |
| Kuzu Eti | 354,38 | 348,28 | -1,7 |
| Yeşil Soğan (Demet) | 15,56 | 15,17 | -2,5 |
| Kuru Kayısı | 210,41 | 204,67 | -2,7 |
| Domates | 22,46 | 20,98 | -6,6 |
| Antep Fıstığı | 387,38 | 359,95 | -7,1 |
| Fındık (iç) | 245,32 | 225,96 | -7,9 |
| Salatalık | 20,80 | 17,71 | -14,9 |
| Havuç | 43,56 | 36,51 | -16,2 |
| Çilek | 33,71 | 27,95 | -17,1 |
| Yeşil Fasulye | 42,18 | 33,99 | -19,4 |
| Maydanoz (adet) | 7,97 | 6,20 | -22,2 |
| Karpuz | 12,61 | 8,54 | -32,3 |
| ÜRÜNLER | Üretici | Hal | Pazar | Market | Hal/Üretici | Pazar/Üretici | Market/Üretici |
| Elma | 5,00 | 17,13 | 17,83 | 21,92 | 242,50 | 256,67 | 338,4 |
| Kuru Üzüm | 25,00 |
| 80,00 | 89,44 |
| 220,00 | 257,8 |
| Patlıcan | 6,90 | 13,00 | 16,00 | 24,58 | 88,41 | 131,88 | 256,2 |
| Havuç | 11,00 | 17,75 | 27,80 | 36,51 | 61,36 | 152,73 | 231,9 |
| Kuru İncir | 55,00 |
| 150,00 | 177,24 |
| 172,73 | 222,3 |
| Maydanoz (adet) | 1,99 | 3,53 | 4,86 | 6,20 | 77,54 | 144,46 | 212,3 |
| Karpuz | 2,75 | 5,75 | 7,80 | 8,54 | 109,09 | 183,64 | 210,6 |
| Kırmızı Mercimek | 14,78 | 22 | 28,50 | 44,84 | 48,85 | 92,83 | 203,4 |
| Kuru Soğan | 6,50 | 12,63 | 17,00 | 19,26 | 94,23 | 161,54 | 196,4 |
| Limon | 7,00 | 12,45 | 16,33 | 20,18 | 77,86 | 133,33 | 188,2 |
| Salatalık | 6,35 | 11,05 | 14,67 | 17,71 | 74,02 | 130,97 | 178,9 |
| Kabak | 7,00 | 11,35 | 14,50 | 19,51 | 62,14 | 107,14 | 178,7 |
| Yeşil Fasulye | 12,50 | 23,5 | 27,40 | 33,99 | 88,00 | 119,20 | 171,9 |
| Çilek | 10,48 | 23,75 | 24,00 | 27,95 | 126,62 | 129,01 | 166,7 |
| Yeşil Mercimek | 18,20 | 26 | 42,50 | 48,20 | 42,86 | 133,52 | 164,8 |
| Nohut | 19,75 | 33 | 37,50 | 49,04 | 67,09 | 89,87 | 148,3 |
| Kuru Fasulye | 24,00 | 35 | 45,00 | 55,54 | 45,83 | 87,50 | 131,4 |
| Ispanak | 10,00 | 12,25 | 15,00 | 22,58 | 22,50 | 50,00 | 125,8 |
| Kiraz | 23,25 | 38,33 | 42,50 | 51,46 | 64,87 | 82,80 | 121,3 |
| Marul (adet) | 7,96 | 13,3 | 15,17 | 16,89 | 67,09 | 90,54 | 112,2 |
| Sivri Biber | 10,90 | 16,20 | 20,00 | 22,40 | 48,62 | 83,49 | 105,5 |
| Pirinç | 23,70 | 32 | 41,50 | 48,68 | 35,02 | 75,11 | 105,4 |
| Domates | 11,30 | 14,90 | 17,33 | 20,98 | 31,86 | 53,39 | 85,7 |
| Antep Fıstığı | 195,00 |
| 300,00 | 359,95 |
| 53,85 | 84,6 |
| Patates | 10,00 | 15,38 | 15,50 | 17,85 | 53,75 | 55,00 | 78,5 |
| Fındık (iç) | 130,00 |
| 200,00 | 225,96 |
| 53,85 | 73,8 |
| Kuru Kayısı | 120,00 |
| 200,00 | 204,67 |
| 66,67 | 70,6 |
| Kuzu Eti | 207,63 |
|
| 348,28 |
|
| 67,7 |
| Yumurta | 1,74 |
| 2,65 | 2,70 |
| 52,30 | 55,2 |
| Dana Eti | 228,26 |
|
| 343,05 |
|
| 50,3 |
| Zeytinyağı | 117,62 |
|
| 151,93 |
|
| 29,2 |
| Yeşil Soğan (Demet) | 12,00 | 12,85 | 14,10 | 15,17 | 7,08 | 17,50 | 26,4 |
| Beyaz peynir |
|
|
| 156,03 |
|
|
|
| Kaşar peyniri |
|
|
| 200,76 |
|
|
|
| Yoğurt |
|
|
| 35,68 |
|
|
|
| Tereyağı |
|
|
| 209,88 |
|
|
|
| Mısırözü yağı |
|
|
| 58,70 |
|
|
|
| Ayçiçek yağı |
|
|
| 45,66 |
|
|
|
| Tavuk Eti |
|
|
| 65,26 |
|
|
|
| Toz şeker |
|
|
| 29,03 |
|
|
|
Not: Hal, pazar ve market verileri Ankara, İzmir, İstanbul, Mersin, Antalya ve Bursa illerinden derlenen ortalama fiyatlardır. Üretici fiyatları ise ürünlere göre önemli üretim merkezlerinden derlenmektedir. Pirinç (Osmancık), kuru fasulye, nohut, kırmızı ve yeşil mercimek için belirtilen hal fiyatları toptan satış fiyatlarıdır. Dana eti, kuzu eti, Antep fıstığı ve fındık fiyatı serbest piyasa fiyatıdır. Yumurta üretici fiyatları Başmakçı ve Kaytaş verilerinin ortalaması alınarak derlenmektedir. Yumurta fiyatları aylık ortalama fiyat şeklinde alınmıştır.
ÜRETİCİ | Ay Sonu Üretici Fiyatı (TL/kg) | Değişim (Yüzde) | |
ÜRÜNLER | 30 Mayıs 2023 | 4 Temmuz 2023 | 4 Temmuz 2023/30 Mayıs 2023 |
| Sivri Biber | 7,75 | 10,90 | 40,6 |
| Yeşil Soğan (Demet) | 9,25 | 12,00 | 29,7 |
| Zeytinyağı | 95,43 | 117,62 | 23,3 |
| Ispanak | 8,50 | 10,00 | 17,6 |
| Marul (adet) | 6,80 | 7,96 | 17,1 |
| Limon | 6,00 | 7,00 | 16,7 |
| Fındık (iç) | 118,00 | 130,00 | 10,2 |
| Kırmızı Mercimek | 13,84 | 14,78 | 6,8 |
| Yumurta | 1,68 | 1,74 | 3,6 |
| Antep Fıstığı | 190,00 | 195,00 | 2,6 |
| Domates | 11,13 | 11,30 | 1,5 |
| Maydanoz (adet) | 1,98 | 1,99 | 0,3 |
| Elma | 5,00 | 5,00 | 0,0 |
| Kuru Fasulye | 24,00 | 24,00 | 0,0 |
| Nohut | 19,75 | 19,75 | 0,0 |
| Yeşil Mercimek | 18,20 | 18,20 | 0,0 |
| Pirinç | 23,70 | 23,70 | 0,0 |
| Kuru Kayısı | 120,00 | 120,00 | 0,0 |
| Kuru Üzüm | 25,00 | 25,00 | 0,0 |
| Kuru İncir | 55,00 | 55,00 | 0,0 |
| GİRDİ FİYATLARI | Haziran 2022 | Mayıs 2023 | Haziran 2023 | Mayıs 2023- Haziran 2023 Değişim (%) | Haziran 2022- Haziran 2023 Değişim (%) |
| Gübreler (TL/Ton) | |||||
| A.Sülfat %21 | 7.650 | 5.520 | 5.795 | 5,0 | -24,2 |
| A.Nitrat %26 | 7.500 | 7.333 | 7.498 | 2,3 | -0,03 |
| ÜRE | 13.200 | 9.906 | 10.318 | 4,2 | -21,8 |
| DAP | 16.100 | 15.185 | 15.321 | 0,9 | -4,8 |
| 20.20.0 | 10.800 | 10.205 | 10.553 | 3,4 | -2,3 |
| Mazot (TL/Litre) | 27,61 | 19,73 | 24,28 | 23,1 | -12,1 |
| Yemler | |||||
| Besi yemi (TL/ton) | 6.541 | 7.236 | 7.832 | 8,2 | 19,7 |
| Süt yemi (TL/ton) | 7.029 | 7.790 | 8.378 | 7,6 | 19,2 |
| Zirai ilaçlar | |||||
| Deltametrin EC 25g/L) | 350 | 470 | 495 | 5,3 | 41,4 |
| Elektrik (krş/kwh) | 207,95 | 213,99 | 213,99 | 0 | 2,9 |