Nisan ayı üretici market fiyat değişimi Aylık ve yıllık girdi fiyatlarındaki değişim
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Nisan ayı üretici ile market arasındaki fiyat değişimlerini, aylık ve yıllık girdi fiyatlarındaki değişimlerini yaptığı görüntülü basın açıklamasıyla değerlendirdi.
“Nisan ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 284,3 ile kuru incirde görüldü” diyen Bayraktar, açıklamasını şöyle sürdürdü;
“Kuru incirdeki fiyat farkını yüzde 229,9 ile limon, yüzde 227,4 ile karnabahar, yüzde 176,6 ile kuru üzüm, yüzde 169,5 ile patates takip etti.
Kuru incir 3,8 kat, limon ve karnabahar 3,3 kat, kuru üzüm 2,8 kat, patates 2,7 kat fazlaya satıldı. Üreticide 115 lira olan kuru incir markette 441 lira 99 kuruşa, 7 lira 50 kuruş olan limon markette 24 lira 74 kuruşa, 10 lira 88 kuruş olan karnabahar 35 lira 61 kuruşa, 60 lira olan kuru üzüm 165 lira 99 kuruşa ve 10 lira olan patates 26 lira 95 kuruşa satıldı.
Nisan ayında fiyatı en fazla artan ürün markette kuru soğan, üreticide limon olurken, fiyatı en fazla düşen ürün hem markette hem de üreticide patlıcan oldu.”
Market fiyatları
“Nisan ayında markette 39 ürünün 22’sinde fiyat artışı, 17’sinde ise fiyat azalışı görüldü. Nisan ayında markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 73,8 ile kuru soğan oldu. Kuru soğandaki fiyat artışını yüzde 52 ile patates, yüzde 47,9 ile limon, yüzde 23,2 ile tavuk eti ve yüzde 22,9 ile karnabahar takip etti.
Markette fiyatı en fazla azalan ürün ise yüzde 51 ile patlıcan oldu. Patlıcandaki fiyat düşüşünü yüzde 50,7 ile sivri biber, yüzde 31,4 ile salatalık, yüzde 19,5 ile yumurta ve yüzde 14,5 ile kabak izledi.”
Üretici fiyatları
“Nisan ayında üreticide 31 ürünün 8’inde fiyat artışı olurken 14’ünde fiyat düşüşü görüldü. 9 üründe ise fiyat değişimi olmadı.
Üreticide en çok fiyat düşüşü yüzde 60,4 ile patlıcanda görüldü. Patlıcandaki fiyat düşüşünü yüzde 58,6 ile sivri biber, yüzde 35,6 ile salatalık, yüzde 34,1 ile karnabahar, yüzde 25,8 ile yumurta ve yüzde 12,5 ile kabak izledi.
Üreticide en çok fiyat artışı yüzde 114,3 ile limonda görüldü. Limondaki fiyat artışını yüzde 68,1 ile yeşil soğan, yüzde 20,1 ile maydanoz, yüzde 13,8 ile dana eti ve yüzde 7,2 ile kuzu eti izledi.”
Üretici fiyat değişiminin nedenleri
“Limonda sezonunun sonuna gelindiği için fiyatlar yükseldi. Arzdaki azalışa bağlı olarak yeşil soğan ve maydanozda fiyatlar arttı. Mevsim sonu itibarıyla havuca olan talebin azalmasıyla fiyat düştü. Yumurta sektöründeki dönemsel arz fazlası ile ihracatta yaşanan sıkıntılar birleşince yumurta fiyatları geriledi.”
Sera ürünlerinde fiyatlar düştü
“Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre; şubat ayı son 53 yılın en sıcak ikinci Şubat ayı, Mart ayı ise son 53 yılın en sıcak dokuzuncu Mart ayı oldu. Nisan ayında da sıcaklıkların mevsim normallerinin üzerinde olduğu 30 dereceleri aştığı görüldü.
Mevsim normalleri üzerinde gerçekleşen aşırı sıcaklıklar serada yetiştirilen sebzelerde erken olgunlaşmayı sağladı, verimi artırdı. Olgunlaşmanın hızlanması ile birlikte hasat edilen ürün miktarındaki artış, diğer taraftan ihracata giden ürün talebinde azalma ile patlıcan, sivribiber, salatalık ve kabakta fiyatlar düştü.”
Nisan ayı aylık ve yıllık girdi fiyatlarında yaşanan değişimler
“Ziraat Odalarımız aracılığıyla girdi piyasalarından aldığımız fiyat verilerine göre; Nisan ayında, Mart ayına göre 20.20.0 gübresi yüzde 1,8, amonyum sülfat gübresi yüzde 1,7 ve DAP gübresi yüzde 1,6 oranında artış gösterdi. Buna karşın ÜRE gübresi yüzde 2,6, amonyum nitrat gübresi ise yüzde 2,2 oranında düştü.
Geçen yılın Nisan ayına göre son bir yılda amonyum sülfat gübresi yüzde 40,2, ÜRE gübresi yüzde 38,7, DAP gübresi yüzde 31,2, amonyum nitrat gübresi yüzde 29,5 ve 20.20.0 gübresi yüzde 26,5 oranında arttı.
Nisan ayında Mart ayına göre süt yemi yüzde 3, besi yemi yüzde 2,7, son bir yılda süt yemi yüzde 49, besi yemi yüzde 47 oranında arttı.
Elektrik fiyatları yıllık olarak yüzde 19,8 oranında artarken tarım ilacı fiyatları yüzde 56,6 oranında arttı.
Nisan ayında mazot fiyatı aylık olarak yüzde 2 oranında düşmesine rağmen girdi fiyatlarında yıllık bazda en fazla artış yüzde 108,8 oranıyla mazotta görüldü.”
Seçilmiş Ürünlerde Nisan Ayı Üretici, Hal, Pazar ve Market Fiyatları (TL/kg) | |||||||
| ÜRÜNLER | Fiyat (TL/kg) | Fiyat Farkı (Yüzde) | |||||
| Üretici | Hal | Pazar | Market | Hal/ Üretici | Pazar/ Üretici | Market/ Üretici | |
| Kuru incir | 115,00 |
| 325,00 | 441,99 |
| 182,61 | 284,3 |
| Limon | 7,50 | 15,60 | 18,77 | 24,74 | 108,00 | 150,21 | 229,9 |
| Karnabahar | 10,88 | 15,50 | 31,50 | 35,61 | 42,53 | 189,66 | 227,4 |
| Kuru üzüm | 60,00 |
| 150,00 | 165,99 |
| 150,00 | 176,6 |
| Patates | 10,00 | 18,80 | 24,17 | 26,95 | 88,00 | 141,67 | 169,5 |
| Kırmızı mercimek | 17,50 | 30,00 | 40,00 | 46,56 | 71,43 | 128,57 | 166,0 |
| Elma | 13,90 | 22,70 | 31,67 | 36,68 | 63,31 | 127,82 | 163,9 |
| Kuru soğan | 9,50 | 16,10 | 22,00 | 24,96 | 69,47 | 131,58 | 162,8 |
| Patlıcan | 10,25 | 13,30 | 24,17 | 26,91 | 29,76 | 135,77 | 162,5 |
| Kuru fasulye | 29,10 | 60,00 | 70,00 | 76,02 | 106,19 | 140,55 | 161,2 |
| Nohut | 29,44 | 56,00 | 70,00 | 76,01 | 90,22 | 137,77 | 158,2 |
| Marul (adet) | 11,90 | 15,00 | 22,08 | 30,03 | 26,05 | 85,57 | 152,4 |
| Ispanak | 12,75 | 18,90 | 24,14 | 31,25 | 48,24 | 89,32 | 145,1 |
| Yeşil mercimek | 26,40 | 40,00 | 60,00 | 63,96 | 51,52 | 127,27 | 142,3 |
| Salatalık | 10,88 | 11,70 | 22,58 | 25,97 | 7,59 | 107,66 | 138,8 |
| Pırasa | 11,50 | 13,20 | 21,11 | 26,70 | 14,78 | 83,57 | 132,2 |
| Maydanoz (adet) | 5,20 | 5,50 | 8,58 | 12,06 | 5,77 | 65,06 | 131,9 |
| Çilek | 33,00 | 50,83 | 60,50 | 74,94 | 54,03 | 83,33 | 127,1 |
| Sivri biber | 18,13 | 22,90 | 34,58 | 39,86 | 26,34 | 90,80 | 119,9 |
| Kuru kayısı | 180,00 |
| 300,00 | 382,99 |
| 66,67 | 112,8 |
| Antep fıstığı | 250,00 |
| 450,00 | 526,80 |
| 80,00 | 110,7 |
| Kabak | 13,13 | 17,60 | 24,58 | 27,23 | 34,10 | 87,30 | 107,5 |
| Beyaz lahana | 6,88 | 8,30 | 12,30 | 14,24 | 20,73 | 78,91 | 107,1 |
| Domates | 18,25 | 27,50 | 30,42 | 35,64 | 50,68 | 66,67 | 95,3 |
| Yeşil soğan (demet) | 17,10 | 24,40 | 28,83 | 33,01 | 42,69 | 68,62 | 93,0 |
| Havuç | 13,00 | 14,20 | 21,25 | 25,07 | 9,23 | 63,46 | 92,9 |
| Yumurta (adet) | 1,73 |
| 3,00 | 3,13 |
| 73,41 | 80,9 |
| Pirinç | 35,00 | 42,00 | 50,00 | 61,89 | 20,00 | 42,86 | 76,8 |
| Fındık (iç) | 260,00 |
| 425,00 | 441,99 |
| 63,46 | 70,0 |
| Kuzu eti | 435,73 |
|
| 702,55 |
|
| 61,2 |
| Dana eti | 375,91 |
|
| 590,83 |
|
| 57,2 |
| Zeytinyağı | 294,37 |
|
| 318,23 |
|
| 8,1 |
Not: Hal, pazar ve market verileri Ankara, İzmir, İstanbul, Mersin, Antalya ve Bursa illerinden derlenen ortalama fiyatlardır. Üretici fiyatları ise ürünlere göre önemli üretim merkezlerinden derlenmektedir. Pirinç (Osmancık), kuru fasulye, nohut, kırmızı ve yeşil mercimek için belirtilen hal fiyatları toptan satış fiyatlarıdır. Dana eti, kuzu eti, Antep fıstığı ve fındık fiyatı serbest piyasa fiyatıdır. Yumurta üretici fiyatları Başmakçı ve Kaytaş verilerinin ortalaması alınarak derlenmektedir.
Ay Sonu Market Fiyatları | |||
| MARKET | Market Fiyatı (TL/kg) | Değişim (Yüzde) | |
| ÜRÜNLER | 27 Mart 2024 | 26 Nisan 2024 | 27 Mart 2024/ 26 Nisan 2024 |
| Kuru soğan | 14,36 | 24,96 | 73,8 |
| Patates | 17,73 | 26,95 | 52,0 |
| Limon | 16,73 | 24,74 | 47,9 |
| Tavuk eti | 87,86 | 108,20 | 23,2 |
| Karnabahar | 28,97 | 35,61 | 22,9 |
| Kuru üzüm | 144,98 | 165,99 | 14,5 |
| Dana eti | 517,07 | 590,83 | 14,3 |
| Kuzu eti | 638,52 | 702,55 | 10,0 |
| Kuru incir | 408,48 | 441,99 | 8,2 |
| Kırmızı mercimek | 43,30 | 46,56 | 7,5 |
| Ayçiçek yağı | 59,97 | 63,40 | 5,7 |
| Domates | 34,08 | 35,64 | 4,6 |
| Tereyağı | 335,84 | 351,17 | 4,6 |
| Fındık (iç) | 426,49 | 441,99 | 3,6 |
| Yoğurt | 49,76 | 51,49 | 3,5 |
| Beyaz peynir | 228,82 | 236,23 | 3,2 |
| Elma | 35,55 | 36,68 | 3,2 |
| Nohut | 73,96 | 76,01 | 2,8 |
| Kuru fasulye | 74,01 | 76,02 | 2,7 |
| Toz şeker | 34,62 | 35,53 | 2,6 |
| Kaşar peyniri | 294,64 | 301,28 | 2,3 |
| Mısırözü yağı | 66,09 | 66,31 | 0,3 |
| Beyaz lahana | 14,32 | 14,24 | -0,6 |
| Maydanoz (adet) | 12,31 | 12,06 | -2,0 |
| Yeşil soğan (demet) | 33,81 | 33,01 | -2,4 |
| Pirinç | 63,87 | 61,89 | -3,1 |
| Antep fıstığı | 545,17 | 526,80 | -3,4 |
| Yeşil mercimek | 67,18 | 63,96 | -4,8 |
| Kuru kayısı | 407,97 | 382,99 | -6,1 |
| Havuç | 27,10 | 25,07 | -7,5 |
| Ispanak | 33,79 | 31,25 | -7,5 |
| Pırasa | 29,01 | 26,70 | -8,0 |
| Zeytinyağı | 349,52 | 318,23 | -9,0 |
| Marul (adet) | 34,05 | 30,03 | -11,8 |
| Kabak | 31,85 | 27,23 | -14,5 |
| Yumurta (adet) | 3,89 | 3,13 | -19,5 |
| Salatalık | 37,86 | 25,97 | -31,4 |
| Sivri biber | 80,80 | 39,86 | -50,7 |
| Patlıcan | 54,93 | 26,91 | -51,0 |
Ay Sonu Üretici Fiyatları | |||
| ÜRETİCİ | Ay Sonu Üretici Fiyatı (TL/kg) | Değişim (Yüzde) | |
| ÜRÜNLER | 27 Mart 2024 | 26 Nisan 2024 | 27 Mart 2024/ 26 Nisan 2024 |
| Limon | 3,50 | 7,50 | 114,3 |
| Yeşil soğan (demet) | 10,17 | 17,10 | 68,1 |
| Maydanoz (adet) | 4,33 | 5,20 | 20,1 |
| Dana eti | 330,24 | 375,91 | 13,8 |
| Kuzu eti | 406,56 | 435,73 | 7,2 |
| Beyaz lahana | 6,58 | 6,88 | 4,5 |
| Patates | 9,75 | 10,00 | 2,6 |
| Elma | 13,80 | 13,90 | 0,7 |
| Kuru fasulye | 29,10 | 29,10 | 0,0 |
| Nohut | 29,44 | 29,44 | 0,0 |
| Kırmızı mercimek | 17,50 | 17,50 | 0,0 |
| Yeşil mercimek | 26,40 | 26,40 | 0,0 |
| Pirinç | 35,00 | 35,00 | 0,0 |
| Kuru üzüm | 60,00 | 60,00 | 0,0 |
| Kuru incir | 115,00 | 115,00 | 0,0 |
| Fındık (iç) | 260,00 | 260,00 | 0,0 |
| Antep fıstığı | 250,00 | 250,00 | 0,0 |
| Zeytinyağı | 296,25 | 294,37 | -0,6 |
| Domates | 18,88 | 18,25 | -3,3 |
| Kuru soğan | 10,00 | 9,50 | -5,0 |
| Kuru kayısı | 190,00 | 180,00 | -5,3 |
| Marul (adet) | 12,71 | 11,90 | -6,4 |
| Havuç | 14,00 | 13,00 | -7,1 |
| Pırasa | 12,58 | 11,50 | -8,6 |
| Ispanak | 14,17 | 12,75 | -10,0 |
| Kabak | 15,00 | 13,13 | -12,5 |
| Yumurta (adet) | 2,33 | 1,73 | -25,8 |
| Karnabahar | 16,50 | 10,88 | -34,1 |
| Salatalık | 16,88 | 10,88 | -35,6 |
| Sivri biber | 43,75 | 18,13 | -58,6 |
| Patlıcan | 25,88 | 10,25 | -60,4 |
GİRDİ FİYATLARI Gübreler (TL/Ton) | Nisan 2023 | 27 Mart 2024 | 29 Nisan 2024 | Mart 2024-Nisan 2024 Değişim (%) | Nisan 2023- Nisan 2024 Değişim (%) |
| Amonyum sülfat %21 | 6.213 | 8.562 | 8.711 | 1,7 | 40,2 |
Amonyum nitrat %26 | 7.540 | 9.985 | 9.763 | -2,2 | 29,5 |
| ÜRE | 10.195 | 14.515 | 14.137 | -2,6 | 38,7 |
| DAP | 15.225 | 19.665 | 19.979 | 1,6 | 31,2 |
| 20.20.0 | 10.427 | 12.961 | 13.194 | 1,8 | 26,5 |
| Mazot (TL/Litre) | 20,08 | 42,80 | 41,93 | -2,0 | 108,8 |
| Yemler |
|
|
|
|
|
| Besi yemi (TL/ton) | 6.960 | 9.964 | 10.229 | 2,7 | 47,0 |
| Süt yemi (TL/ton) | 7.516 | 10.869 | 11.199 | 3,0 | 49,0 |
| Zirai ilaçlar |
|
|
|
|
|
| Deltametrin EC (25g/L) | 500 | 783 | 783 | 0 | 56,6 |
| Elektrik (krş/kwh) | 213,99 | 256,46 | 256,46 | 0 | 19,85 |
Haber: Zeynep ÇAĞLAR