Ön çapraz bağ yaralanmaları önlenebilir mi?

Üsküdar Üniversitesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölüm Başkanı Prof. Dr. Defne Kaya, ön çapraz bağın uylukla bacak kemiğimiz arasındaki ilişkiyi kontrol ettiğini belirterek ön çapraz bağ duyusunun güçlendirilmesi gerektiğine dikkat çekti. Duyu kayboldukça düşmelerin arttığını belirten Prof. Dr. Defne Kaya, “Sporcuların ÖÇB’lerini yırtmaması ya da yırtmadan spor yapmaları için bu duyunun mutlaka geliştirilmiş olması gerekiyor” dedi.

Spor yaralanmalarının en önemli konuları arasında yer alan ÖÇB (Ön Çapraz Bağ) propriyosepsiyonları Üsküdar Üniversitesi’nde düzenlenen sempozyumda tartışıldı.

Altunizade Yerleşkesi Nermin Tarhan Konferans Salonu’nda düzenlenen sempozyum, Türkiye Spor Yaralanmaları Artroskopi ve Diz Cerrahisi Derneği TUSYAD Ön Çapraz Bağ Kurulu ve Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü’nün katkılarıyla gerçekleştirildi.

Prof. Dr. Defne Kaya: “Ön çapraz bağ duyusunun güçlendirilmesi önemli”

Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölüm Başkanı Prof. Dr. Defne Kaya, yaklaşık 3-4 cm uzunluğunda ve 1 cm kalınlığında bir doku olan ön çapraz bağın bütün dünyada çok konuşulan karmaşık bir konu olduğunu söyledi.

Dünyada halen ÖÇB tedavisi, cerrahi tedavisi, korunma yolları, niye yırtıldığı, yırtmadan nasıl spor yapılabilir konularının hala tartışıldığına dikkat çeken Prof. Dr. Defne Kaya, “Amerika’da her yıl 200 bin kişi ön çapraz bağını yırtıyor. Her yıl hem cerrahiye hem de arkasından gelen fizyoterapi sürecinde 10 milyar dolar para harcanıyor. Aslında hareket sırasında en çok kullanılan bağ değil ama tedavisi ve sonrasında harcanan para ve zaman kaybı önemli. İnsanlar 8 ay spora dönemiyorlar, sporcu olmayan kişilerin işlerinin başa dönmesi 3-4 ayı bulabiliyor. Özellikle fizik tedavide geliştirmeye çalıştığımız bir duyu bu. Bununla ilgili dünyada yazılan ilk kitabı yazdık. Burada da ön çapraz bağ ve propriyosepsiyon Türkiye’de ilk kez böyle bir sempozyumda tartışılıyor” diye konuştu.

ÖÇB koptuğunda tedavi sonrası 70 geri dönüyor

Ön çapraz bağın yüzde 1’inin sinirden oluştuğunu belirten Prof. Dr. Defne Kaya, “Uylukla bacak kemiğimizin arasındaki ilişkiyi kontrol ediyor. Ama aynı zamanda gözümüzü kapattığımızda dizimizin hangi açıda olduğunu, mesela merdivene ayağımızı koymak istiyoruz ama dizimizin kaç derece açıda olduğuna normalde eğilip bakmıyoruz. Beynimiz onu otomatik yapıyor. Bu bağ koptuğunda bakmak zorunda kalıyoruz. Gözümüzü kapattığımızda dizimizin kaç derecede olduğu konusunda bizi bilgilendiren bağ bu. Bu bağ koptuğu zaman cerrahisinden 3 yıl sonra bile bu his 70 geri dönüyor. O nedenle hem cerrahlar hem de fizyoterapistler için bu çok kıymetli bir duyu. Hem sporcular ÖÇB’lerini yırtmasınlar, yırtmadan spor yapsınlar demek için bu duyunun mutlaka geliştirilmiş olması gerekiyor. O milyar dolarlık bütçeler sadece koruyucu fizyoterapi programlarıyla önlenebilir. Biz bu toplantıda bunu vurgulayacağız” dedi.

Klinikte özellikle bu duyuyu geliştirecek egzersizlerin çok önemli olduğunun altını çizen Prof. Dr. Defne Kaya, “Tedavide bütün hastalıklar için, çocuk hasta için, göğüs hastaları, spor yapanlar ve yaşlılar için çok önemli çünkü bu duyu kayboldukça düşmeler başlıyor. O nedenle bu duyunun gelişimi çok önemli” diye konuştu.

Prof. Dr. Yavuz Kocabey: “En çok sporcularda görülüyor”

TUSYAD Ön Çapraz Bağ Kurul Başkanı Prof. Dr. Yavuz Kocabey ise ön çapraz bağ kopmasının genellikle sporcularda görüldüğünü belirterek “Çünkü kopması için aşırı kuvvet isteyen bir bağdır genellikle de hızlı bir spor sırasında olan bir olaydır. Ancak başka hastalıkları vardır, kas sorunları gibi sorunlarda da çok ufak travmalarda da bu sorun oluşabilir” dedi.

Sempozyumun önemine işaret eden ve TUSYAD olarak farkındalık oluşturmaya çalıştıklarını belirtenProf. Dr. Yavuz Kocabey, “Propriyosepsiyon aslında koruma amaçlı bir olaydır. Dizin kendisini koruma olayıdır. Bu nedenle çok önemli bir noktadır ön çapraz bağ için propriyosepsiyon. Propriyosepsiyonu farkındalık olarak açıklayabiliriz. Bu sempozyum, bu yıl kuruldaki beşinci toplantımız. Amacımız ön çapraz bağdaki ortopedist ve fizyoterapistleri bilgilendirmek. Yenilikleri göstermek, ne yapabileceğimizi ortaya sunmak” dedi.

Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Propriyosepsiyon geleceğin konularından biri”

Üsküdar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nevzat Tarhan, açılış konuşmasında propriyosepsiyon duyusunun önemli bir kavram olduğunu söyledi. AR-GE odağı olarak nörobilimle uğraştıklarını belirten Tarhan, şunları söyledi:

“Propriyosepsiyon da bu açıdan çok önemli. Daha önceden 5 duyu kabul ediliyordu. Şimdi ise 33 civarında duyudan bahsediliyor. Bu duyulardan bir tanesi de propriyosepsiyon. Kimyasal ve manteyik duyular var. Özellikle çocuk gelişiminde çocuk yürümeye başladığı zaman su bardağını eline alır ve suyu döker. Hep yaramazlık yapıyor zannederiz fakat aslında çocuk yer çekimine karşı reseptörlerini geliştiriyor. Beyindeki propriyoseptik duyusunu geliştirme çalışmaları bunlar ve bu bir duyu bütünleme tedavisi olarak tıbba girdi. Bu, geleceğin konularından birisi. Bu konuda hakikaten derinleşilirse, birçok keşif ile tedavisiz hastalıkların tedavi edilebilirliğini göreceğiz. Kişinin iç duyularının farkına varması ve iç duyularını hmesi bu açıdan çok önemli.”

Alanında uzman isimler konuştu

5 oturumdan oluşan ÖÇB propriyosepsiyonları sempozyumunun moderatörlüklerini; Prof. Dr. Nurzat Elmalı, Prof. Dr. Egemen Turhan, Doç. Dr. Tolga Tüzüner, Doç. Dr. Gülcan Harput, Prof. Dr. Yavuz Kocabey, Prof. Dr. Defne Kaya, Doç. Dr. Hakan Çiçek, Doç. Dr. Baran Yosmaoğlu, Doç. Dr. Hasan Bombacı ve Doç. Dr. Hande Güney Deniz gerçekleştirdi.

Çapraz ön bağ propriyosepsiyonlarının her yönüyle ele alındığı sempozyumda, Prof. Dr. Nurzat Elmalı, “Propriyosepsiyon nedir, neden önemlidir”; Doç. Dr. Hande Güney Deniz, “Propriyosepsiyon nasıl değerlendirilir”; Prof. Dr. Egemen Turhan, “Propriyosepiyon cerrahi ile değişir mi?” başlıklı sunumlarını yaptı.

Üsküdar Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü Başkanı Prof. Dr. Defne Kaya, “Propriyosepiyon rehabilitasyon ile değişir mi” başlıklı sunumunu yaptığı sempozyumda Doç. Dr. Hasan Bombacı, “Tek tünel ÖÇB”; Op. Dr. Haluk Çelik, “Kullanılan greft”; Doç. Dr. Emin Bal, “Çift Tünel”; Prof. Dr. Yavuz Kocabey, “All inside”; Doç. Dr. Gülcan Harput, “ÖÇB ve propriyosepsiyon”; Doç. Dr. Hakan Çiçek, “ÖÇB yaralanmaları ve propriyosepsiyon”; Doç. Dr. Tolga Tüzüner, “ÖÇB cerrahileri, propriyosepsiyon ve spora dönüş” ve Doç. Dr. Baran Yosmaoğlu, “ÖÇB rehabilitasyonu ve propriyosepsiyon” başlıklı sunumlarını gerçekleştirdi.

ÜÜ TV’den canlı yayınlanan sempozyum, hatıra fotoğrafı çektirilmesiyle sona erdi.